Dit geldt vooral voor de 34 (zeer) laag scorende gemeenten, met als drie grootste: Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen. Ook de 150 middelmatig scorende gemeenten – waaronder Utrecht, Eindhoven en Breda – hebben vaak nog veel ruimte voor verbetering. Dat is in mindere mate het geval voor de 141 gemeenten met scores boven de 70 procent, zoals Den Haag, Groningen en Tilburg.

Figuur 1 Verdeling totale kostendoelmatigheidsscores jeugdbescherming en -reclassering in drie categorieën, 2023

De verschillen in kostendoelmatigheid zijn deels te verklaren door relatief hoge apparaatskosten per traject. Of gemeenten taken uitvoeren voor andere gemeenten blijkt geen significante invloed te hebben. Een groot deel van de verschillen blijft echter onverklaard, vermoedelijk door uiteenlopende prijsafspraken tussen gemeenten en aanbieders.

De onderzoekers concluderen dat bij 184 gemeenten zeer aanzienlijke besparingen mogelijk zijn, zonder dat dit ten koste gaat van het niveau van de hulpverlening. Ook bij gemeenten die al relatief efficiënt werken zijn vaak nog grote verbeteringen mogelijk. In een ideale situatie, waarin alle ondoelmatigheden zijn weggewerkt, bedraagt het besparingspotentieel van alle gemeenten gezamenlijk zo’n 230 miljoen euro. Ook in een realistischer scenario moet een forse kostenbesparing haalbaar zijn.

IPSE Studies roept gemeenten op om gebruik te maken van benchmarkrapportages. Deze rapporten vergelijken prestaties met die van twintig vergelijkbare gemeenten en bieden zo mogelijk handvatten voor doelmatigheidsverbetering.

Het factsheet over de kostendoelmatigheid jeugdbescherming en -reclassering in 2023 van Jos Blank en Alex van Heezik is hier te downloaden.

Het onderzoek naar de jeugdbescherming en -reclassering maakt deel uit van een breder onderzoek van IPSE Studies naar de jeugdzorg. Eerder dit jaar publiceerde IPSE Studies het factsheet met de resultaten van de analyse van de kostendoelmatigheid van de jeugdhulp in 2023.

Voor vragen kunt u contact opnemen met Alex van Heezik (tel: +31 (0)6 245 17 411) of Jos Blank (tel: +31 (0)6 488 75 645).